İslam kelimesinin Çeçence anlamı nedir?

Arafat Dağı

İslam kelimesinin Çeçence anlamı nedir?

Çeçence anlamına geçmeden önce değişik kaynaklara göre birkaç örnek verelim:

İslâm kelimesinin türediği ‘esleme’ fiili şu manalara gelir: 1- Barışa girmek, barış yapmak,   2- Boyun eğmek, itaat etmek, kabullenmek, 3- İslâm'ı din olarak seçmek, İslâm'a girmek, 4- Allah’a teslim olmak, Allah’a bağlanmak, 5- İhlâslı ve samimi olmak, 6- Selem alış verişi yapmak, parayı peşin verip veresiye mal almak.[1]  

[1] Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 308-309.

İslâm: “Silm” ve “selamet” kökünden geldiği ve “if âl” babından ol­duğu için, o babın muhtelif binalarına göre, teslimiyet, yani bağlanıp boyun eğmek sâlim bulundurmak, selîm ve lekesiz tutmak, selamete girmek, selamete çıkarmak, karşılıklı güven ve barış sağlamak, ihlas ve samimiyet gibi çeşitli mânâlar ifade eder. Ve esasta iman ile birle­şir. İslâm dini denilince bütün bu saydığımız mânâlar anlaşılır ve hepsi de muteberdir. Kendini Allah’a teslim etmekle iman ve bağlılık mânâsı ise bütün öteki anlamları da içine alır.

Elmalı Hamdi Yazır, Hak Dili Kur’an Dili, C.1

Türk Dil Kurumu’na göre:

‘İslam’ kelimesinin karşılığı ‘müslümanlık’tır.

‘Müslümanlık’ kelimesinin karşılığı: Hz. Muhammed'in yaydığı İslam dini, İslam, İslamlık, İslamiyet, Hak dini.

‘Müslüman’ kelimesinin karşılığı: İslam dininden olan kimse.

Çeçenlerde:

Çeçenlerde Müslüman kelimesinin Çeçence karşılığı ‘Busalb, busulba’ demektir.

“Ben Müslümanım” cümlesi Çeçence “So Busulb vu” olarak söylenir.

İslam kelimesini Türkiye’de yaşayan Çeçenler de yukarıdaki anlamlarda kullanır.

Ancak kelimenin etimolojik kökenine gidince farklı bir ifade karşımıza çıkıyor.

İslam kelimesi ise dokuz dağ anlamına geliyor.

İS (dokuz) + LAM (dağ)

İSLAM = DOKUZ DAĞ

Anlam coğrafi bir sonuca ulaşıyordu ama Müslümanlıkla bir ilgisi var mıydı?

Müslümanlıkta kutsal kabul edilen dokuz dağ var mıydı? Bu kelimenin isabet unsuru yüzde kaç idi, merak edip araştırdım. Sonuçta şaşırtıcı bir biçimde aşağıdaki dokuz isme ulaştım. Bunlar benim bulduğum internet bilgileri, eksik ve yanlış olabilir. Buna en doğru kararı verecek olanlar İlahiyat profesörleridir.  Amacım din üzerine bir yorum yapmak değil (haddime de değil) dokuz dağın var olup olmadığını, kelimelerin isabet oranını sorgulamaktı.

1-ARAFAT TEPESİ(DAĞI)

Mekke'nin doğusunda yirmi km uzaklıkta bulunan yaklaşık yetmiş metre yükseklikte bir tepedir. Arafat Tepesine "Cebeli-Rahme" yani Rahmet Dağı da denir.

Hz. Âdem ile eşi Hz. Havva Cennet'ten çıkarıldıktan sonra yeryüzünde farklı yerlere indirilmiş, bir müddet ayrı yaşadıktan sonra nihayet yeryüzünde ilk kez Arafat Dağı'nda buluşmuşlar ve affedilmeleri için burada Allah’a yakarışta bulunmuşlardır.

2-SEVR DAĞI (Sevr Mağarası). Mekke'nin güneyinde Kâbe'ye yaklaşık 4 km. uzaklıkta, yüksekliği 500 m. civarında olan bir dağdır. Bu dağın zirvesine yakın bir yerde Peygamber Efendimiz ile arkadaşı Hz. Ebubekir'in Mekke'den Medine'ye hicret ederlerken gizlendikleri mağara bulunmaktadır.

 3-HİRA DAĞI: Peygamber Efendimiz (sav)'e ilk vahyin geldiği mağaranın bulunduğu dağın adı Hirâ  Dağı'dır. Kâbe'ye yaklaşık olarak 5 km uzaklıkta bulunmaktadır. Mekân olarak, Mekke'nin kuzey doğusuna düşmektedir.

4-UHUD DAĞI: Mescid-i Nebevi'ye yaklaşık 5 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Peygamber efendimizin (S.A.V) “Bu dağ bizi sever biz de onu” dediği Uhud Dağı'nda bulunur. Hz. Hamza ile birlikte 70 müslümanın şehit edildiği hicretin 3.yılında yapılan Uhud savaşının yapıldığı yerdir.

5-TÛR-I SÎNÂ

Tûr dağı. Allahü Teâlânın Mûsâ Aleyhisselâmı peygamberlikle müjdelediği ve sonra Tevrât'ı indirdiği, Kızıldeniz'in kuzeyinde, Asya ve Afrika kıtalarının arasındaki Sinâ yarımadasının güney kısmında yer alan dağ.

Allahü Teâlâ Kur'ân-ı Kerîmde meâlen buyurdu ki:

Biz Mûsâ'ya Tûr-i Sînâ yanında, sağ tarafından nidâ ettik ve münâcât ettiği (yalvardığı) hâlde kendisine yüksek mertebe verdik. (Meryem sûresi: 52)

6-SAFA TEPESİ

Müslümanlar umre veya hacca gittiklerinde, Safâ ve Merve tepeleri arasında yedi kere gidip gelerek vâcip olan sa'y ibâdetlerini yerine getirirler.

7- MERVE TEPESİ

Müslümanlar umre veya hacca gittiklerinde, Safâ ve Merve tepeleri arasında yedi kere gidip gelerek vâcip olan sa'y ibâdetlerini yerine getirirler.

8-ZEYTUN DAĞI

Kudüs’te yer alır. İslam inancında da Zeytin Dağı neredeyse "İman tahtaları"ndan biri. Sırat Köprüsü'nün Araplar'ın "Al-Haram as- Sarif" dedikleri Harem-ül Şerif ile Zeytin Dağı arasında kurulacağına inanılır. Ayrıca büyük sahabi Selman-ı Farisi ile büyük kadın Veliye Rabiatül Adeviyye'nin mezarları da buradadır.

9-SEL DAĞI :

Medine’nin kuzey batı tarafı, Hendek savaşının yapıldığı yerdir.

M. Faruk Kutlu - 2017