2 Şubat 2018 Cuma

Gılgamış isminin Nah dillerindeki etimolojik anlamı

Gılgamış
Bir Sümer mektubunun yasalarına göre: "Her kelimeye en az yedi anlam verilmelidir. Bütün değerler ya ilişkili olmalıdır ya da anlamsal bir hikaye oluşturmalıdır.
Sesli harfler yazılmadan önce sözcüğün tüm anlamları okunabilmelidir."

Gılgamış kelimesinin Türkçe etimolojik anlamı:
Gıl(Deri) + gameş(Camış) = Gıl-gamış, bu ad kahramanın gücünü ve kuvvetini simgelemektedir.  (Wikipedia)
Gılgamış: Gıl/Kıl kökünden gelir. Kılmak, yapmak anlamlarını içerir. Büyük işler yapmış kişi demektir. Ayrıca Kalgamak (Sıçramak, Kalkmak) köküyle de bağlantılıdır. Bu bağlamda Kalkamış, İsyan Eden demektir. Yaklaşık beşbin yıl önce var olan bu adın fonetik yapısı bugünkü Türkçe ile dahi uyum içindedir. (Wikipedia)

Gılgamış kelimesinin Nah dillerindeki etimolojik anlamı:
Gılgamış = Ğalğamaş (Nah dinde) Ğal+ğa+ma+ş. Ğal (şehir, kale) + ğa (koruma) + ma (efendi, boynuz, koca) + Ş (kişileştirme eki) örnek: Toloş, Dadış, Totuş gibi Nah dilindeki isimlerde olduğu gibi. “Ş” eki isimlerin dışında çoğul eki olarak kullanılır.
Ğalğamaş= Şehri koruyan efendi, Şehrin koruyucusu şeklinde anlamları vardır. Farklı kelimeler yükleyerek başka anlamlar da bulunabilir.

Wikipedia örneğinde olduğu gibi Gılgamış isminin Türkçe uyumunu göstermek gibi bir iddiamız yoktur. Yani Gılgamış isminin Nah dillerine ne kadar uyumlu olduğunu ispatlama çabasında değiliz. Ne de Sümer kültürüyle Nah kültürünü birleştirme gibi bir çabamız yoktur. Türkçe etimolojik anlamı yanlış, Nah dilindeki etimolojik anlamı daha doğru karşılaştırması da yapmak değildir amacımız. Ancak 19. yüzyılda dağlı ve yabani olarak gösterilen insanların kullandığı dilin etimolojik anlamları yapılandırabilecek güçte olduğunu göstermektir. Nah dilinde yer alan kelimelerin anlam zenginliğini sergilemektir. Burada dilbilimciler için belki işe yarar düşüncesiyle fikirler sunulmaktadır. Doğru yanlış yarışı içinde değiliz. En doğrusunu bulmak ilerde dilbilimcilerin yapacağı çalışmalara bağlıdır.